اجزا ی زمین ساختی دامنه جنوبی البرز مرکزی ـ خاوری

دامنه جنوبی البرز مرکزی ـ خاوری، متشکل از اجزا ی زمین ساختی متعددی است که در این مقاله معرفی و تحلیل شده اند. این منطقه شامل یک سامانه راندگی پیچیده در شمال و یک حوضه پیشانی وسیع در جنوب مرز مناطق ساختاری البرز ـ ایران مرکزی است. تغییر روند کمربند کوهستانی البرز از شمال باختری ـ جنوب خاوری به شمال خاوری ـ جنوب باختری (از شمال سمنان تا شمال اسفراین) سبب تشکیل دو انحنای مهم در آن شده است که در این جا با عنوان سین تکسیز1 نیشابور ـ اسفراین ـ شاهرود و سالینت2دامغان ـ سمنان ـ قزوین معرفی شده اند. براساس بررسی های انجام پذیرفته، شکل گیری و کارکرد سامانه های گسلی واقع در یک منطقه برشی چپ بر که از جنوب سمنان تا شمال گنبد کاووس گسترش یافته است، عامل ایجاد انحناهای یاد شده در بالا و نازک شدگی پهنای کمربند کوهستانی البرز در شمال بسطام پیشنهاد گردیده است. علاوه بر این دگرشکلی این منطقه برشی را حاصل توأم شدن مؤلفه های فشاری با مؤلفه های راستالغز چپ بر باید دانست که پژوهش های صحرایی و تحلیل ساز و کار ژرفی زمین لرزه ها آن ها را تأیید می کند.